ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ)

Όλοι οι άνδρες και γυναίκες  ΗΛΙΚΙΑΣ ≥ 65 ΕΤΩΝ

ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ:

Κατάγματα χαμηλής βίας

Υπογοναδισμός 

Πρώιμη εμμηνόπαυση (< 45 ετών)

Σύνδρομα δυσαπορρόφησης 

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Φαρμακευτική αγωγή σχετιζόμενη με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (πχ στεροειδή, αναστολείς αρωματάσης, κτλ) 

Έτερα παθολογικά νοσήματα σχετιζόμενα με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος (πχ Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Σύνδρομο Cushing, Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1, σοβαρή ΧΑΠ, κ.ά.)

 ΗΛΙΚΙΑ 50 - 64 ΕΤΩΝ:

Κάταγμα χαμηλής βίας μετά την ηλικία των 40 ετών

Κάταγμα ισχίου γονέα 

Σπονδυλικό κάταγμα ή/και οστεοπενική απεικόνιση οστών σε ακτινογραφίες 

Χαμηλό βάρος (< 60 κ.) ή/και απώλεια βάρους >10% από το βάρος του ασθενή στην ηλικία των 25 ετών 

Κατανάλωση αλκοόλ (≥ 25-30 γρ. ημερησίως) ή/και κάπνισμα 

Έτεροι παράγοντες και νόσοι (όπως στην ηλικιακή ομάδα < 50 ετών)

Η μέτρηση επαναλαμβάνεται κάθε 1-3 χρόνια ανάλογα με το αποτέλεσμα.

Για να είναι συγκρίσιμα τα αποτελέσματα πρέπει να επιλέγεται το ίδιο μηχάνημα στο ίδιο διαγνωστικό κέντρο.

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Πηγή : Ελληνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης

ΟΡΟΓΟΝΟΣΑΡΚΩΜΑ ΑΝΤΙΒΡΑΧΙΟΥ ΣΕ ΑΘΛΗΤΗ ΗΛΙΚΙΑΣ 13 ΕΤΩΝ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

Παρουσίαση περιστατικού

Άρρεν 13 ετών, αθλητής καλαθοσφαίρισης από 6 ετών, με ελεύθερο ατομικό και κληρονομικό ιστορικό, προσήλθε στα ιατρεία, αναφέροντας ενοχλήσεις και ευαισθησία στο δεξιό αντιβράχιο. Η έναρξη των συμπτωμάτων εντοπίστηκε πριν από 1,5 έτος.  Η αρχική ακτινογραφία του αντιβραχίου ήταν αρνητική και το άλγος αποδόθηκε σε πιθανούς μικροτραυματισμούς λόγω της άθλησης (εικόνα 1). Συνεστήθη αγωγή με αντιφλεγμονώδη.

Μια τυπική εφημερία Γ.Κρατικού Νικαίας

απο τα χρόνια της ειδικότητας

Σε κάθε γενική εφημερία διαπιστώνουμε πόσο άθλιο είναι το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας...

Πόσο λάθος είναι να ασκείς το επάγγελμα του ιατρού στην χώρα μας...

και ότι έχουμε στην τελική το σύστημα Υγείας  που μας αξίζει...

Μια μικρή περιγραφή όσων ζούμε κάθε μέρα πείθει και τους πιο δύσκολους!

Αυξημένος κίνδυνος εμφράγματος μυοκαρδίου σε ηλικιωμένα άτομα ύστερα από αρθροπλαστική ισχίου

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Maryland βρήκαν ότι άτομα που υπεβλήθησαν σε αρθροπλαστική ισχίου μετά από κάταγμα ισχίου εμφάνισαν αυξημένο κίνδυνο για έμφραγμα μυοκαρδίου καθώς και περισσότερες πιθανότητες για επακόλουθη θνητότητα σε σχέση με τα άτομα στα οποία το κάταγμα ισχίου αντιμετωπίστηκε με ανοικτή ανάταξη,

Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

^{Mια πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα στο Open Cardiovascular Medicine Journal 1) διερευνά το ρόλο της βιταμίνης D ως παράγοντα κινδύνου για τις καρδιαγγειακές νόσους. Εκτός από την παρουσίαση των μεταβολικών και φυσιολογικών διεργασιών στις οποίες εμπλέκεται η βιταμίνη D, το άρθρο εξετάζει τη σχέση της έλλειψής της με την εκδήλωση καρδιαγγειακών νόσων, τους πιθανούς μηχανισμούς που εμπλέκονται σε αυτήν η διεργασία, και την επίδραση της αντικατάστασής της, με τη μορφή συμπληρώματος, στην πρόληψη αυτών των ασθενειών.}

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

http://heliost.gr/images/ESWTERIKOTEXT/MONOGRAFIA_14_corrected.pdf

ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ

1. 
   
2. 
   
3. Τι είναι ?

• Ο πόνος που αισθάνονται οι κολυμβητές μέσα ή γύρω από την άρθρωση του ώμου
•  2 στους 3 κολυμβητές υψηλού επιπέδου αναπτύσσουν πόνο στον ώμo
•  90% των παθήσεων των κολυμβητών αφορούν τον ώμο
• Αποτελεί την πιο συχνή αιτία για απώλεια ωρών άσκησης και για χειρότερες επιδόσεις!

1. Ο μέσος κολυμβητής κάνει ετησίως πάνω από ένα εκατομμύριο περιφορές σε κάθε ώμο!!!!
2. 
   
3.  

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι στην Ευρώπη περίπου 215 εκατομμύρια κατοίκων καπνίζουν, από τα οποία τα 130 είναι άνδρες. Το ποσοστό καπνιστών στους άνδρες είναι κατά μέσο όρο 34% στη Δυτική Ευρώπη και 47% στην Ανατολική, ενώ στις γυναίκες, 25% στη Δυτική Ευρώπη και 20% στην Ανατολική (WHO 2007). Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%). Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μείωση του ποσοστού, αλλά παρόλα αυτά, παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα στα οποία στηρίζονται τα στοιχεία του Π.Ο.Υ. το 2000, το ποσοστό καπνιστών μεταξύ των ανδρών έφτανε στην Ελλάδα το 46,8%, ενώ μεταξύ των γυναικών το 29% (WHO 2008). Δεδομένου ότι στις γυναίκες η έναρξη του καπνίσματος άρχισε αργότερα και είναι ακόμη σε εξέλιξη, το ποσοστό των καπνιστριών αφενός ποικίλλει στις διάφορες ηλικίες και αφετέρου παρουσιάζει ακόμη τάσεις αύξησης.

Είναι θλιβερό το γεγονός ότι έως το 2025 θα έχουν πεθάνει 100 εκατομμύρια άνθρωποι με αιτία το κάπνισμα, και ένα μεγάλο μέρος αυτών, θα είναι νέοι άνθρωποι. Υπολογίζεται ότι οι καπνιστές σε όλο το κόσμο είναι 1.100.000.000. άνθρωποι και από αυτούς πεθαίνουν 3.500.000 το χρόνο (10.000 την ημέρα) εξαιτίας του καπνίσματος. Στην Ελλάδα 3 στα 10 ελληνόπουλα δοκίμασαν το τσιγάρο για πρώτη φορά σε ηλικία 13 ετών. Το κάπνισμα προκαλεί το 90-95% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, το 40-45% των θανάτων από όλες τις μορφές καρκίνου, το 77-80% των θανάτων από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα και το 20-25% των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις. Από τους σημερινούς 1.1 δισεκατομμύρια καπνιστές, τα 500.000.000 θα πεθάνουν πρόωρα από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Υπολογίζεται ότι ένας καπνιστής χάνει 10 - 15 χρόνια από τη ζωή του. Η πιθανότητα να πεθάνει κάποιος από το κάπνισμα είναι σαράντα φορές μεγαλύτερη από το να σκοτωθεί σε ένα τροχαίο ατύχημα.

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

Έχουν περάσει πάνω από τριάντα χρόνια από τότε που διαπιστώθηκε για πρώτη φορά ότι το κάπνισμα μπορεί να επιδρά αρνητικά σε ό,τι αφορά την υγεία των οστών. Ένα πλήθος επιδημιολογικών μελετών έχουν ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα καταλήγοντας πολλές φορές σε αντιφατικά αποτελέσματα. Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται στις περισσότερες μελέτες οφείλονται στον τρόπο ζωής των περισσοτέρων καπνιστών και των συνηθειών τους που μπορούν να συνεπιδρούν με το κάπνισμα στην πρόκληση οστεοπόρωσης. Οι περισσότεροι καπνιστές καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και καφεΐνης, το διαιτολόγιό τους είναι πτωχό σε ασβέστιο, επιλέγουν καθιστικό τρόπο ζωής, έχουν λεπτό σωματότυπο με χαμηλό δείκτη μάζας σώματος (BMI). Επιπλέον οι περισσότερες γυναίκες που καπνίζουν εμφανίζουν νωρίτερα εμμηνόπαυση από ότι οι μη καπνίστριες ενώ ο λεπτός και καχεκτικός σωματότυπος με την αντίστοιχη μυϊκή αδυναμία οδηγεί ευκολότερα σε πτώσεις με μικρότερη προστασία στην αποφυγή κατάγματος (έλλειψη του fat pad).

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Π.Ο.Υ. όλο και περισσότερο μικραίνει ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης του καπνίσματος. Μία σειρά μελετών έχει αποδείξει την αρνητική επίδραση του καπνίσματος στην επίτευξη της κορυφαίας οστικής μάζας (peak bone mass). Η επίτευξη υψηλής κορυφαίας οστικής μάζας είναι προστατευτική έναντι των καταγμάτων αργότερα στη γεροντική ηλικία. Σε μελέτες οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί το τελευταίο έτος έχουν διαπιστωθεί μικρότερες τιμές στην οστική πυκνότητα νέων ανθρώπων που καπνίζουν συστηματικά ενώ φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στα κατάγματα από τους μη καπνιστές. Η έναρξη του καπνίσματος στην εφηβική ηλικία διαταράσσει την αρχιτεκτονική του οστού. Με τη μέθοδο DXA παρατηρήθηκε, σε νέους καπνιστές, μείωση της οστικής πυκνότητας στην Ο.Μ.Σ.Σ. (-4,3%) και στο ισχίο (-6,6%), ενώ με τη μέθοδο p QCT διεπιστώθηκε μείωση της φλοιώδους πυκνότητας στο αντιβράχιο (-2.8%) και στην κνήμη (-4.5%). Ειδικότερα σε πολύ νέους καπνιστές( <16 χρονών) παρατηρήθηκε χαμηλή περιοχική οστική πυκνότητα, υψηλό ποσοστό καταγμάτων και μειωμένο πάχος φλοιού στην κνήμη και στην κερκίδα. Αξίζει να αναφερθεί η αλληλεπίδραση του καπνού με τα στεροειδή του φύλου στην οποία οφείλονται κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τα αποτελέσματα που αναφέραμε.

Σε μετρήσεις της οστικής πυκνότητας που έγιναν στη  σπονδυλική στήλη, στο μείζονα τροχαντήρα, στον αυχένα μηριαίου, στο αντιβράχιο και σε όλο το σώμα μεταξύ καπνιστών και μη διεπιστώθη πως οι διαφορές ήταν μεγαλύτερες στις ηλικίες των 40 ετών και για όλες τις περιοχές. Ειδικότερα στατιστικά σημαντικές διαφορές (p<0,01) παρουσιάστηκαν στις μετρήσεις ολόκληρου του σώματος και στο μείζονα τροχαντήρα. Επιπλέον έχει διαπιστωθεί πως έχει μεγαλύτερη σημασία ο συνολικός αριθμός καπνίσματος από τον αριθμό των πακέτων που καταναλώνονται ημερησίως και τον υπολογισμό πακέτων-χρόνων. Έτσι υπολογίζεται πως μετά τη συνεχή εικοσαετή κατανάλωση καπνού αρχίζει να παρατηρείται μία σημαντική πτώση στην BMD ενώ δεν έχει διαπιστωθεί ασφαλές κατώτερο όριο που μπορεί να καπνίζει κάποιος χωρίς επιβλαβείς συνέπειες για την σκελετική που υγεία.

 Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρατηρείται μεγαλύτερη απώλεια οστού στις καπνίστριες. Για τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες τα αποτελέσματα των διαφόρων ερευνών είναι αντιφατικά και δεν εμφανίζονται στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ καπνιστριών και μη.  Γνωρίζουμε πως μετά την εμμηνόπαυση, περίπου στην ηλικία των 50 ετών, οι γυναίκες εμφανίζουν απώλεια οστικής μάζας με σχετικά γρήγορο ρυθμό που προδιαθέτει για οστεοπόρωση. Η κατάχρηση του καπνίσματος προκαλεί επιπλέον απώλεια οστικής μάζας περίπου 0,2% για κάθε έτος φτάνοντας στην ηλικία των 80 ετών να υπάρχει αθροιστικά μία απώλεια 6% στην οστική μάζα. Στους άνδρες η απώλεια οστού ξεκινάει από την ηλικία των 40 ετών αλλά με βραδύτερο ρυθμό από τις γυναίκες και η πρόκληση οστεοπόρωσης είναι λιγότερο πιθανή κυρίως εξαιτίας της μεγαλύτερης κορυφαίας οστικής μάζας που εμφανίζουν και του μεγέθους των οστών. Οι καπνιστές άνδρες, όμως, εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην απώλεια οστικής μάζας γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην ποσότητα του καπνού που καταναλώνουν. Σε μελέτη που έγινε μεταξύ ανδρών και γυναικών, χρόνιων καπνιστών ηλικίας 61 έως 73 διαπιστώθηκε αξιοσημείωτη απώλεια οστικής μάζας στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αρκετά εμφανής στην εγγύς περιοχή του μηριαίου, παρατηρήθηκαν ενδιάμεσες τιμές σε όσους είχαν διακόψει το κάπνισμα και επιβεβαιώθηκε η ελαφρώς μεγαλύτερη απώλεια οστικής μάζας στους άνδρες καπνιστές.

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΟΣ

            Από τη στιγμή που το κάπνισμα προκαλεί μείωση της οστικής πυκνότητας οδηγεί αναπόφευκτα και σε μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης οστεοπορωτικών καταγμάτων. Σε μία μεγάλη συστηματική ανασκόπηση των Vestergaad-Mosekilde μελετήθηκαν 51 αναφορές-εργασίες των τελευταίων είκοσι χρόνων, οι οποίες συμπεριλάμβαναν μισό εκατομμύριο ασθενείς γυναίκες, ως επί το πλείστον, αλλά και άνδρες. Κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι εν ενεργεία καπνιστές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατάγματος οποιουδήποτε τύπου σε σύγκριση με τους μη καπνιστές κατά 26%, ισχίου κατά 39% και σπονδυλικής στήλης κατά 76%. Δεν κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα για το αντιβράχιο. Μελετώντας όσους είχαν διακόψει το κάπνισμα παρατήρησαν ότι είχαν περισσότερες πιθανότητες πρόκλησης κατάγματος ισχίου σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάπνισαν ποτέ και μικρότερες από εκείνους που συνεχίζουν να καπνίζουν τόσο για κατάγματα ισχίου όσο και για οποιοδήποτε τύπο κατάγματος. Παρατήρησαν σημαντικές γεωγραφικές διαφορές στον κίνδυνο πρόκλησης κατάγματος μεταξύ καπνιστών και μη καπνιστών. Έτσι ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος σε πληθυσμούς της Βόρειας Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής  και Αυστραλίας από αυτούς στη Νότια Ευρώπη και σε χώρες κοντά στον ισημερινό, αποδίδοντας τις συγκεκριμένες διαφορές στις συνήθειες της καθημερινότητας και στις διαφορετικές τιμές της βιταμίνης D στον ορό.

Μία δεύτερη μεγάλη μετά-ανάλυση των Kanis et al (Osteoporos Int. 2005 Feb;16(2):155-62)  διερεύνησε τη σχέση του κινδύνου κατάγματος λόγω καπνίσματος με την ηλικία, το φύλο, το δείκτη μάζας σώματος (BMI) και τη μέση οστική πυκνότητα (BMD). Μελετήθηκαν 60000 περίπου άνδρες (26%) και γυναίκες (74%) από δέκα προοπτικές μελέτες. Για οποιοδήποτε είδος κατάγματος και για τα οστεοπορωτικά κατάγματα ο κίνδυνος πρόκλησης ήταν σημαντικά υψηλότερος στους άνδρες από τις γυναίκες, ενώ για τα κατάγματα ισχίου ο κίνδυνος για τους καπνιστές ήταν ίδιος μεταξύ ανδρών και γυναικών. Και στα 2 φύλα ο κίνδυνος ήταν υψηλός για πρόκληση κατάγματος ισχίου((84%), στα οστεοπορωτικά κατάγματα ενδιάμεσος(29%) και συνολικά για όλα τα κατάγματα χαμηλότερος(25%). Προσαρμόζοντας στην ηλικία παρατηρήθηκε μία αύξηση του κινδύνου οστεοπορωτικού κατάγματος η οποία ήταν εμφανής από την ηλικία των 70 ετών και άνω. Συνυπολογίζοντας μαζί την ηλικία, την BMI και την BMD ο κίνδυνος μειωνόταν αλλά παρέμενε μεγαλύτερος για τους καπνιστές τόσο για τα κατάγματα ισχίου όσος και για οποιοδήποτε άλλο κάταγμα. Για όσους κάπνιζαν παλαιότερα ο κίνδυνος κατάγματος ήταν μικρότερος από τους εν ενεργεία καπνιστές, εύρημα περισσότερο εμφανές στους άνδρες και κυρίως σε ό,τι αφορά τα κατάγματα ισχίου.

Ειδικότερα για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και τα κατάγματα ισχίου είναι γνωστό από δεκαετίας ότι αυξάνεται με την ηλικία ο κίνδυνος πρόκλησης τους μεταξύ καπνιστριών. Οι Law και Hacksaw παρατήρησαν ότι στην ηλικία τωn 50 ετών δεν υπήρχαν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ καπνιστριών και μη , ενώ στην ηλικία των 60, 70, 80 και 90 χρονών η αύξηση του κινδύνου για πρόκληση κατάγματος ισχίου υπολογιζόταν 17%, 41%, 70% και 108% αντίστοιχα. Αθροιστικά στην ηλικία των 85 ετών ο κίνδυνος κατάγματος στις μη καπνίστριες είναι 12% και στις καπνίστριες 19% και στην ηλικία των 90 χρονών 22% και 37% αντίστοιχα, Μεταξύ όλων των γυναικών ένα στα οκτώ κατάγματα ισχίου αποδίδονται στο κάπνισμα.

Η οστεοπόρωση είναι μία πάθηση που εμφανίζεται ως επί το πλείστον μεταξύ των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια για να διερευνηθούν οι επιπτώσεις της και μέσα στον ανδρικό πληθυσμό και έχει διαπιστωθεί πως το 30% των καταγμάτων ισχίου και το 20% των σπονδυλικών καταγμάτων εμφανίζεται στους άνδρες. Λίγες είναι οι μελέτες εκείνες που μέχρι σήμερα έχουν αποδείξει τη μεγαλύτερη ευαισθησία των ανδρών στην πρόκληση καταγμάτων εξαιτίας του καπνίσματος. Σε μία από αυτές ο Ollofson et al διαπίστωσαν αύξηση των καταγμάτων ισχίου, σπονδύλων, αντιβραχίου και βραχιονίου μεταξύ των καπνιστών. Παρατήρησε πως η εμφάνιση του πρώτου κατάγματος γινόταν 5 χρόνια νωρίτερα στους καπνιστές από τους μη καπνιστές. Επεσήμανε πως δεν υπάρχει ασφαλές όριο καπνίσματος και πως για κάθε κατανάλωση 5 γραμμαρίων καπνού ημερησίως αυξάνει η πιθανότητα πρόκλησης κατάγματος ισχίου κατά 53%. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει μετά τη δεκαετία αισθητά τις πιθανότητες για να υποστεί κάποιος κάταγμα, η επίδραση του όμως εξακολουθεί και παραμένει μέχρι και 30 χρόνια μετά.

Μηχανισμος δρασησ

Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα για τον τρόπο δράσης του καπνού στα οστά και την πρόκληση μείωσης οστικής πυκνότητας. Ο καπνός πιθανότατα ασκεί άμεση τοξική δράση στα οστά μέσω της νικοτίνης αλλά και άλλων συστατικών που περιέχει. Η νικοτίνη όπως έχει αποδειχθεί πειραματικά δρα στους οστεοβλάστες μέσω ειδικών υποδοχέων έχοντας ως αποτέλεσμα: 1) Αναστολή σύνθεσης του κολλαγόνου, 2) αύξηση του ρυθμού οστικής εναλλαγής, 3) σε υψηλές δόσεις αναστέλλει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, 4) προκαλεί πρώιμο κυτταρικό θάνατο, 5) προκαλεί δρώντας στους οστεοβλάστες έκλυση κυταροκινών (TNFa  και IL-6) και M-CSF διεγείροντας 6) την παραγωγή και τη δράση των οστεοκλαστών  Μαζί με τη νικοτίνη, η δράση και άλλων ουσιών όπως οι πίσσα, οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες και οι νιτροσαμίνες συμβάλλει στη δημιουργία ψαθυρού και αδύναμου οστού.

Το κάπνισμα, όμως, έχει και σημαντική έμμεση δράση μέσω της οποίας προκαλεί οστεοπόρωση και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Έχει αντιοιστρογονική δράση ενισχύοντας τον καταβολισμό των οιστρογόνων αυξάνοντας το ποσοστό καταγμάτων σε γυναίκες που μετά την εμμηνόπαυση υποβάλλονται σε θεραπεία ορμονική υποκατάστασης, η οποία εξασθενεί με τη χρήση του καπνού. Οι περισσότερες καπνίστριες εμφανίζουν πρόωρη εμμηνόπαυση και χαμηλό δείκτη μάζας σώματος με αποτέλεσμα να χάνουν την προστατευτική δράση του λίπους κατά τη διάρκεια των πτώσεων και να εξασθενεί ο περιφερικός μεταβολισμός των οιστρογόνων. Επιπλέον το κάπνισμα έχει σημαντική επίδραση στο μεταβολισμό του ασβεστίου και της βιταμίνης D. Αυτό έχει μελετηθεί κυρίως σε περιεμμηνοπαυσιακές και προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η εντερική απορρόφηση είναι μικρότερη στους καπνιστές κάτι που δικαιολογείται και από τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και παραθορμόνης στον ορό των καπνιστών. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες καπνίστριες εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα συγκρινόμενες με τις μη καπνίστριες και η υπερκορτιζολαιμία αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Τέλος η σαρκοπενία που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των καπνιστών και η έλλειψη ισορροπίας ειδικά σε ηλικιωμένους συμβάλλουν ακόμα περισσότερο στην αύξηση του κινδύνου κατάγματος των καπνιστών,

Ανακεφαλαιώνοντας οφείλουμε να επισημάνουμε την ευεργετική διακοπή του καπνίσματος για τη σκελετική υγεία. 5 χρόνια για τους άνδρες και 10 χρόνια για τις γυναίκες απαιτούνται κατά μεσο όρο για να προσεγγίσουμε τις μετρήσεις οστικής πυκνότητας και τα ποσοστά καταγμάτων των μη καπνιστών. Η διακοπή του καπνίσματος αλλά και όλων των άλλων καταχρήσεων όπως καφές και αλκοόλ σε συνδυασμό με σωστή διατροφή και φυσική άσκηση μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. .Daniell HW Arch Osteoporosis of the slender smoker. Vertebral compression fractures and loss of metacarpal cortex in relation to postmenopausal cigarette smoking and lack of obesity. Intern Med. 1976 Mar;136(3):298-304.

2. M R Law, A K Hackshaw. A meta-analysis of cigarette smoking, bone mineral density and risk of hip fracture: recognition of a major effect. BMJ 1997;315:841-846.

3. Mattias Lorentzon^*, Dan Mellström, Egil Haug, and Claes Ohlsson Smoking in young men is associated with lower bone mineral density and reduced cortical thickness. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2006.

4. Youri Taes et al. Early Smoking is Associated with Peak Bone Mass and Prevalent Fractures in Young Healthy Men. Journal of Bone and Mineral Research 2009.

5. Kanis JA, Johnell O, Oden A, Johansson H, De Laet C, Eisman JA, Fujiwara S, Kroger H, McCloskey EV, Mellstrom D, Melton LJ, Pols H, Reeve J, Silman A, Tenenhouse A. Smoking and fracture risk: a meta-analysis. Osteoporos Int. 2005 Feb;16(2):155-62.

6. Fracture risk associated with smoking: a meta-analysis. Vestergaard P, Mosekilde L. J Intern Med. 2003 Dec;254(6):572-83.

7. Mattias Lorentzon*, Dan Mellström, Egil Haug, and Claes Ohlsson:                                                         Smoking in young men is associated with lower bone mineral density and reduced cortical thickness J Clin Endocrinol Metab. 2007 Feb;92(2):497-503.

8. Olofsson H, Byberg L, Mohsen R, Melhus H, Lithell H, Michaëlsson K. Smoking and the risk of fracture in older men. J Bone Miner Res. 2005 Jul;20(7):1208-15.

9. Tsuyoshi Sato, Takahiro Abe Norimichi Nakamoto, Yasuhisa Tomaru, Noboru Koshikiya, Junya Nojima, Shoichiro Kokabu, Yasuaki Sakata, Akio Kobayashi and Tetsuya Yoda. Nicotine induces cell proliferation in association with cyclin D1 up-regulation and inhibits cell differentiation in association with p53 regulation in a murine pre-osteoblastic cell line. Biochemical and Biophysical Research Communications Volume 377, Issue 1, 5 December 2008, Pages 126-130.

10. Angela R. Kamer, Nada El-Ghorab, Nancy Marzec, Joseph E. Margarone, Rosemary Dziak. Nicotine induced proliferation and cytokine release in osteoblastic cells. International Journal of Molecular Medicine. January 2006 Volume 17 Number 1 p. 121-127

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.    Οι χρόνιοι άνδρες καπνιστές

Α) Εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης οστεοπορωτικού κατάγματος από τους μη καπνιστές σε σύγκριση με τις γυναίκες.

Β) Η διακοπή του καπνίσματος έχει πιο γρήγορα ευεργετικά αποτελέσματα από τις γυναίκες.

Γ) Α + Β

 Olofsson H, Byberg L, Mohsen R, Melhus H, Lithell H, Michaëlsson K. Smoking and the risk of fracture in older men. J Bone Miner Res. 2005 Jul;20(7):1208-15.

2.    Η έναρξη καπνίσματος από μικρή ηλικία έχει ως αποτέλεσμα την επίτευξη μειωμένης μέγιστης οστικής πυκνότητας (peak bone mass)

Α) σωστό

Β) λάθος

. Youri Taes et al. Early Smoking is Associated with Peak Bone Mass and Prevalent Fractures in Young Healthy Men. Journal of Bone and Mineral Research 2009..

1.    Η νικοτίνη δρα:

Α) τοξικά στους οστεοβλάστες μειώνοντας τον οστικό σχηματισμό

Β) τοξικά στους οστεοκλάστες μειώνοντας την οστική απορρόφηση

Γ) διεγερτικά στους οστεοκλάστες αυξάνοντας την οστική απορρόφηση

Δ) στους οστεοβλάστες και προκαλεί έκκριση κυτταροκινών

Ε) Α + Γ + Δ

Angela R. Kamer, Nada El-Ghorab, Nancy Marzec, Joseph E. Margarone, Rosemary Dziak. Nicotine induced proliferation and cytokine release in osteoblastic cells. International Journal of Molecular Medicine. January 2006 Volume 17 Number 1 p. 121-127