ΡΗΞΗ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ

Πολύ συνηθισμένος τραυματισμός στους αγωνιστικούς χώρους ,κατά κύριο λόγο, με 400 χιλιάδες χειρουργικές επεμβάσεις να γίνονται παγκοσμίως το χρόνο. Ο μηχανισμός της βλάβης είναι περιστροφή του γόνατος συνήθως χωρίς καμία επαφή. Στο 50% των ρήξεων του προσθίου χιαστού συνυπάρχει ρήξη του έξω μηνίσκου στην οξεία φάση ενώ η συνύπαρξη ρήξης του έσω μηνίσκου παρουσιάζεται σε παραμελημένες χρόνιες περιπτώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνυπάρχουν χόνδρινες βλάβες, σύνθετες ρήξεις μηνίσκων και αυξάνεται η πιθανότητα για ανάπτυξη αρθρίτιδας.

Ο τραυματισμός είναι πιο συνηθισμένος σε γυναίκες αθλήτριες σε αναλογία 4,5/1 σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό οφείλεται κυρίως στο νευρομυϊκό έλεγχο και στις δυνάμεις που ασκούνται κυρίως από τον τετρακέφαλο μυ, στις μεγαλύτερες δυνάμεις βλαισότητας που αναπτύσσονται στις θέσεις στάσης και προσγείωσης μετά από άλματα, στους μικρότερους συνδέσμους και στις μικρότερες προσφύσεις τους, στη βλαισογονία που εμφανίζουν, σε ορμονικούς παράγοντες και σε γενετικούς παράγοντες που σχετίζονται με την παραγωγή κολλαγόνου.

Ο πρόσθιος χιαστός παρέχει το 70% της σταθερότητας εμποδίζοντας την πρόσθια μετάθεση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο και δευτερευόντως περιορίζει τη στροφική κίνηση της κνήμης όπως επίσης και τις κινήσεις βλαισότητας - ραιβότητας του γόνατος.

Κατά τη διάρκεια του τραυματισμού ο ασθενής αισθάνεται μία αναπήδηση, έντονο πόνο στο βάθος του γόνατος και στο 70% παρουσιάζεται άμεσα οίδημα (αίμαρθρο). Στην κλινική εξέταση διαπιστώνεται το οίδημα, ο ασθενής παρουσιάζει αδυναμία πλήρους ενεργητικής έκτασης του γόνατος κατά τη διάρκεια του βαδίσματος και είναι θετικές οι δοκιμασίες ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου ( Lachman’s test, Pivot shift). 

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Στον εργαστηριακό έλεγχο που γίνεται οι απλές ακτινογραφίες στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι φυσιολογικές. Ένα αποσπαστικό κάταγμα του εγγύς τμήματος του έξω κνημιαίου κονδύλου είναι παθογνωμικό για ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Η εξέταση εκλογής είναι η μαγνητική τομογραφία του γόνατος με τη ρήξη να είναι καλύτερη ορατή στις οβελιαίες τομές.

Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις πρόσφατων ρήξεων παρουσιάζεται οστικό οίδημα ενώ σε παραμελημένες  χρόνιες περιπτώσεις είναι συνήθεις υποχόνδριες αλλαγές.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

 Η θεραπεία είναι ως επί το πλείστον χειρουργική. Οι ενδείξεις περιλαμβάνουν νέους δραστήριους ασθενείς, παιδιά, ασθενείς πάνω των 40 ετών με υψηλό επίπεδο αθλητικών δραστηριοτήτων και προηγούμενη αποτυχία ανακατασκευής ρήξης προσθίου χιαστού. Η τεχνική περιλαμβάνει λήψη αυτομοσχευμάτων, τενόντων των προσαγωγών μυών (hamstrings-ισχνού και ημιτενοντώδους) ή του επιγονατιδικού τένοντα και χρήση αλλομοσχευμάτων. Πολύ σημαντική είναι η μετεγχειρητική περίοδος με άμεση κινητοποίηση, πλήρη φόρτιση, κρυοθεραπεία και κινησιολόγιο που δεν επιβαρύνει το μόσχευμα με το οποίο έχουμε αντικαταστήσει τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο.